Μάσκες στα σχολεία

Έφτασε ο Σεπτέμβρης και η αγωνία για τα σχολεία κορυφώνεται αφού ακόμα δεν ξέρουμε σίγουρα ποια θα είναι η πρώτη μέρα ( άλλαξε ήδη δύο φορές). Επιπλέον η χρήση της μάσκας έχει προσθέσει ένα ακόμα λόγο για να αγωνιούν μαθητές και γονείς. Η χρήση της μάσκας από τα παιδιά μπορεί να γίνει ένα ωραίο παιχνίδι που αν συνδυαστεί με ωραία σχέδια να το απογειώσει. Υπενθυμίζω ότι η απόφαση για τα παιδιά μέχρι και την Γ’ Δημοτικού αναφέρει ότι έχει χαρακτήρα εκπαιδευτικό. Οπότε το πρόβλημα θα προκύψει αν από τη μια οι γονείς αρνούνται τη μάσκα κι από την άλλη οι εκπαιδευτικοί εξαντλήσουν όλη τους την αυστηρότητα στη χρήση της μάσκας. Αν συμβούν και τα δύο τότε το παιδί θα αντιδράσει, άγνωστο προς ποια κατεύθυνση. Άρα λοιπόν δάσκαλοι και γονείς οφείλουν να συνεργαστούν και σε αυτό το θέμα με βάση το καλό του παιδιού και τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.

Οι γονείς βέβαια ρωτούν: γιατί να υποχρεωθούν να φορούν οι μαθητές, ιδιαίτερα τα μικρά, αφού δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ούτε η ωφέλεια της ούτε οι οι πιθανές βλαβερές συνέπειες για το παιδί.

European Journal of Pediatrics https://doi.org/10.1007/s00431-020-03674-9:

«…Ωστόσο, σε νήπια και παιδιά των πρώτων σχολικών ετών, οι μάσκες συχνά αφενός δεν ταιριάζουν άνετα στο πρόσωπο με κίνδυνο ο μολυσμένος αέρας να τα προσεγγίσει, αφετέρου δεν γίνεται καλά ανεκτή. Επιπλέον, επειδή στα παιδιά γενικά δεν αρέσει να κρατούν τη μάσκα στο πρόσωπο και πιθανά να προσπαθήσουν να την αφαιρέσουν ή να ακουμπούν συχνά το πρόσωπο τους, η χρήση της μάσκας θα ευνοήσει πιθανά την ανάπτυξη λοιμώξεων. Κατά συνέπεια, η προετοιμασία ενός υγειούς παιδιού στη χρήση της μάσκας συστήνεται ανεπιφύλακτα ώστε να αποφευχθούν προβλήματα. Για να επιτευχθεί η μέγιστη συμμόρφωση θα πρέπει να εξηγηθούν με σαφήνεια οι λόγοι χρήσης της μάσκας χωρίς ταυτόχρονα απόπειρες αφαίρεσης της. Τελικά βέβαια η θέληση του παιδιού δεν επιτρέπεται να παραβιαστεί…»

Όντως σαφή επιστημονικά δεδομένα δεν υπάρχουν ούτε ως προς την ωφέλεια ούτε και ως προς τις παρενέργειες. Κι αυτό γιατί ο κορονωιος είναι κάτι καινούριο κυρίως όσον αφορά στην έκταση – παγκόσμια- που πήρε. Οπότε θα πάρει καιρό να μάθουμε πώς πραγματικά λειτουργεί ο ιός και πώς αντιμετωπίζεται. Επίσης από την μέχρι τώρα εμπειρία σε χώρες της Ασίας (Κίνα, Ιαπωνία), με ή χωρίς επιδημία (SARS -1), δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες. Επειδή λοιπόν είναι κάτι νέο καλό είναι να παρατηρούν το παιδί και ότι προβληματίζει να αναφέρεται στον παιδίατρο.

Όσον αφορά στους δασκάλους υπενθυμίζω ότι τα κλασσικά μέτρα υγιεινής που εφαρμόζονταν μέχρι σήμερα, γενικά για όλες τις ιώσεις, είναι και τα σίγουρα μέτρα για την προστασία των ιδίων αλλά και της οικογένειας τους. Δηλαδή συχνό πλύσιμο των χεριών πριν και μετά το μάθημα σε κάθε τάξη, αντισηπτικό μέσα στην τάξη, ανοιχτά παράθυρα την ώρα του μαθήματος (όπου αυτό είναι εφικτό).

Ποια μάσκα όμως ενδείκνυται για την προστασία από τον κορωνοιο; Ένα άλλο αίνιγμα που η επιστημονική έρευνα δεν έχει απαντήσει μ’ ένα ξεκάθαρο ναι ή όχι.

Brain Behavior and Immunity 88(2020) 1 – 5:

The face mask: How a real protection becomes a psychological symbol during Covid-19? Yihui Goha, Benjamin Y.Q. Tana,b, Chandra Bhartendua, Jonathan J.Y. Onga, Vijay K. Sharmaa,b. A) Division of Neurology, Department of Medicine, National University Health System, Singapore Β) Department of Medicine, Yong Loo Lin School of Medicine, National University of Singapore, Singapore).

Στη μελέτη αυτή όπου συγκρίνονται δεδομένα από διάφορες πρόσφατες εργασίες σε σχέση με όλων των ειδών τις μάσκες, αναφέρεται ότι: «αν και δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα ακούγεται λογικό η κάλυψη της μύτης και του στόματος να μειώνει τη μετάδοση μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού. Ιδιαίτερα μάλιστα αφού η μετάδοση μπορεί να γίνει πριν την έναρξη των συμπτωμάτων».

Πάντως οι πάνινες μάσκες έχουν σίγουρα τις λιγότερες παρενέργειες σε σχέση με τις χειρουργικές ή τις N95, αλλά και τη λιγότερη αποτελεσματικότητα. Αυτή η αποτελεσματικότητα έχει σχέση με το μέγεθος του ιού καθώς και με το πώς γίνεται κυρίως η μετάδοση του ιού, με σταγονίδια από το βήχα ή την ομιλία ή με τη μορφή αερολύματος. Για τις αναπνευστικές μάσκες N95 αναφέρεται στην ίδια έρευνα ότι: «..αν και οι N95 προσφέρουν εξαιρετική προστασία στον χρήστη ο υπάρχον σχεδιασμός παρουσιάζει ενδογενή προβλήματα ανεκτικότητας. Αφενός η μεταλλική λωρίδα πιέζει το οστό της γέφυρας της μύτης αφετέρου οι πλάγιοι σφιχτοί ιμάντες πιέζουν διάφορα επιφανειακά νεύρα στο κρανίο προκαλούνται πονοκεφάλους ή επιδεινώνοντας τους ήδη υπάρχοντες, ιδιαίτερα αν φοριούνται συνεχόμενα πάνω από 4 ώρες….». Επαναλαμβάνω ότι αυτές οι παρενέργειες δεν αφορούν στις πάνινες ή τις απλές χειρουργικές μάσκες. Προφανώς γίνεται προσπάθεια να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού σε κάποιον προσθέτοντας κάθε φορά μια νέα παράμετρο αφού κανένα μέτρο από μόνο του δεν εκμηδενίζει τον κίνδυνο. Ότι και να συμβαίνει όμως είναι καλύτερα να αποδεχθούμε τα νέα δεδομένα με καλή διάθεση, να παίξουμε σοβαρά με τις μάσκες και τα παιδιά μας και να έχουμε τα μάτια και τ’ αυτιά ανοιχτά για όποιο νέο δεδομένο προκύψει.

Καλή επιτυχία.